Matthew 12

12:1-14 Yesusi Yu Sambate Walemo Nokolemomonga Temane Te
12:1-14 Temanemo*Mako 2:23-3:6, LLuku 6:1-11.

12:1-8 Juda Yembomanga Koro Moloringi Wale Sambatemonga Ungu Te
12:1-8 Ungumu*Mako 2:23-28, LLuku 6:1-5.
(12:1-14 pali kanani.)

1Walse, ⸤Juda yembomanga koro moloringi⸥ wale Sambate tenga,
12:1*,5,10,11,12bokumunge alsena anjokondo “37. Sabat”.
Yesusi kinie yu lombili andolime kinie rasi-witi poniemanga ongo puringi kinie yu lombili andoli yema engelene kolkolie rasi-witi mongo mare inie toko noringi.
2Aku teringi kinie kanokolie Parisi yemane
12:2*bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”.
Yesusi yundu ningendo: “Kána! ⸤Koro molemolo⸥ wale Sambatemonga ‘Kongono naa teangi.’ nimbe pelemo ungu manemo
12:2**Ou Pulu Pulu 2:3, Ungu Manema 23:25.
nu lombili andoli yemane manemo pulue tokolie aku siku tekemele.” niringi.

3Yesusini topondopa nimbendo: “Eno Pulu Yemonga bokune sukundu ⸤anda kolepa ye nomi kingi⸥ Depisini
12:3*Juda yembomane pali, Parisime kepe, ‘Depisi yu Pulu Yemonga ye paa tepa kondolimu.’ niringi kanumu. Bokumunge alsena anjokondo “32.1. Pikinini Bilong Devit”.
terimu mele nimbe molemo temanemo kanokolie temanemonga pulumu naa pilimeleye? Depisi kinie yu pea puringi yema kinie eno engelene kolkolie niringimuni,
4Depisi Pulu Yemo molorumu sele ulkena sukundu pupe, Pulu Yemonga kumbi kerena lierimu pillawa kalolime lipe nomba, yu pea puringi yema sirimu noringila kanumu.
12:4*Depisi ou ye nomi kingi naa molopili aku terimu (Ou Samuele 21:1-6).
Kanu pillawa kalolimendo Pulu Yemone ungu mane te sipelie nimbendo:

“We yembomane paa naa nangi!
Pulu Yemo popo tondoli yema manjiku nangi!”
12:4**ungu manemo LLipai 24:5-9.

aku sipe mele nirimu ⸤kanu ungu manemo pulue torumu⸥ kanumu. ⸤Eno konopu talo nambemune lemeleye? Depisi yuni ou aku terimu mele eno pilku keri naa pilimelemonga pe kinié na lombili andoli yemane tekemele mele naa kanoko keri kanaa.⸥” ⸤nirimu.⸥

5“Ungu mane te pelemola. “Pulu Yemo popo tondoli yemane
12:5*bokumunge alsena anjokondo “34. pris”.
koro mololi wale Sambatemanga Pulu Yemonga ulkena kongono telemele kinie Sambate walemanga ungu manemo pulue tolemele nalo aku kongono telemelemonga mongo naa pemba.” nimbe molemo
12:5**Kambu 28:9-10, Jono 7:22-23.
akumu naa lapilimeleye?
6Nane enondo nimbu sikiru: Mele konde te
12:6*Ya “mele konde te olandopamo” molopa, inie anjokondo 12:41, 12:42, “olandopa ye te” molemo kanu unguselo Giriki ungune ungu lupe lupe molemo nalo ungu pulumu telu. Ya 12:6 molemo akumu, ou yembomane ‘Pulu Yemo kinie kapola kapola molamili.’ ningu ulke tembelena suku puku ulu mare teringi. Nalo tembelemo kinie tembelemonga ulume kinie manie. Yesusi orumu kinie wale konde te wendo orumu. Kinié yembomane ‘Pulu Yemo kinie kapola kapola molamili.’ ningu Yesusi molemona pulimele. Yu olandopa. Yuni olionga nimbe tenderimu olandopa.
kinié pelemo akumu Pulu Yemo popo toko kalemele ulke tembelemonga olandopamo.
7⸤Pulu Yemone nirimu ungu te yunge bokune molemo mele isipe:⸥

“Enone yemboma kondo kolemele kinie
kanopo peanga kanolio.
Na popo toko kongime kalemele akumu uluri molo.”
12:7*inie yakondo 9:13, Osia 6:6.

nilimo, akumunge ungu pulumu eno Parisi yemane pilimelanje iye ulu teko naa kenjikimili yema “Teko kenjikimili.” naa nilimela.
8Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemone
12:8*bokumunge alsena anjokondo “32.3. Pikinini Bilong Man”.
Sambate walema nokolemo yemo molemo-na ⸤Sambate wale kinie yemboma molko kondongendo tenge mele manda nimbé kanumu⸥..” nirimu.

12:9-14 Sambate Wale Kinie Yesusini Ki Keri Lierimu Ye Te Tepa Konde Lsimu Temanemo
12:9-14 Temanemo*Mako 3:1-6, LLuku 6:6-11.
(12:1-14 pali kanani.)

9Kanu kinie Yesusi aku koleamo mundupe siye kolopa pupe Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulke tenga purumu. 10Kanu ulkena ye te molorumu, yunge ki te kamu kolopa kukorumu. Kanu kinie akune moloringi ye marene ‘Yesusini tepa kenjimbe kinie kote tendamili.’ ningu yu walsiku pilkulie ningendo: “Koro molemolo wale Sambate kinie yembo kuru tolemoma tepo konde limolo kinie manda molo aku temulu liemo Pulu Yemonga ungu manemo pulue tomoloye?” niringi.

11Yesusini yemando topondopa nimbendo: “Sambate wale kinie ye tenga kongi sipisipi te murune topa manie mundumbe kinie sipisipi ari telemo yemone kundupe ola lipe memba naa ombáye? 12Aku liemo sipisipi maniendopa mele, yemboma paa olandopa, akumunge Sambate wale kinie ulu peangama manda naa temoloye?” nirimu.

13Aku nimbelie ki kolopa kukorumu yemondo nimbendo: “Nunge kimu sinio si.” nirimu kinie yemone yunge kimu sinio sirimu kinie yunge ki ekendo peanga lierimu mele ki keri lierimumu altopa kamu peanga lierimu. 14Nalo ⸤Yesusini aku terimu kinie kanokolie⸥ Parisi yemane pena puku maku toko “Yu nambepo topo kondomoloye?” ningu aulke te kororingi.

12:15-21 Yesusi Pulu Yemonga Sike Kendemande Yemonga Ungu Te

15⸤Parisi yemane⸥ yu tonge teringi pilipelie Yesusi aku koleamo mundupe siye kolopa purumu. Kanu kinie yembo awisili Yesusi purumu mele yu lombili puringi kinie yuni yembo kuru torumume pali tepa konde lipelie 16nimbendo: “Na sike yemo molopolie iulu tondoloma tekero mele enone yembo lupe marendo naa ningu siee!” nirimu.
12:15-16*Mako 3:7-11, (LLuku 6:17-19).
17Aku sipe wendo orumumunge koronga-ou Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye Aisayane
12:17*bokumunge alsena anjokondo “35. profet”.
ulu te pe wendo ombá ou nirimu mele kamu wendo orumu. Aisayane nimbendo:

18“I yemo

nanga mako torundu kongonomo tendeli yemo;
nane iyemo konopu mondopo, yu kanopo paa peanga kanolio yemo.
Nanga Minimu yunge konopune panjindimbo.
Yuni ma koleana yemboma pali
12:18*,21bokumunge alsena anjokondo “2. arapela lain”.
nane eno sumbi sipu nokombo mele nimbe simbe.
19Yembomane yu iri tonge kinie

yuni topondopa ungu te naa nimbe, ungu te tondolo mundupe naa nimbe,
yemboma andoko molemele koleamanga yuni opa ungu naa nimbé.
20Kamaye enge naa nilimo te elke naa topa,

tepe-llame mimi sipe naa nolemo kinie kamu topa naa kumundumbe.
12:20*Kamaye kinie tepe-llameselondo ungu iko torumu. Yesusini yembo tondolo naa pulimoma iri naa topa mindili lipe naa simbendo aku nirimu.

‘Pulu Yemone yemboma kamu sumbi sipe nokomba walemo kamu wendo opili.’ nimbe yu aku sipe naa tepa taka lipe molomba.
21Kanu kinie mana yemboma pali

‘Yuni ‘olio mongo naa liemili.’ nimbe
lipe tapondomba.’ ningu molonge.”
12:21*Aisaya 42:1-4. Bokumunge alsena anjokondo “28. nem”.

nirimu ungu akumu wendo orumu.

12:22-37 “Yesusi Kinie Kurumenga Nomi Setene Kinie Tapu Toko Kongono Telembele.” Niringi Temanemo
12:22-37 Temane*akumunge 12:22-30 LLuku 11:14-23; 12:24-32 Mako 3:22-30.

22Kanu kinie ye te yunge konopune kuru te molorumu-ne mongo keri lepa melema naa kanopa ungu naa nirimu ye te Yesusi molorumune mengo oringi kinie Yesusini yemo tepa konde lsimu kinie kanu yemo ungu nimbe melema kanorumu. 23Aku terimu kanokolie yembomane pali mini-wale mundukulie ningendo: “I yemo ye nomi kingi Depisinge malonje?”
12:23*bokumunge alsena anjokondo “32.1. Pikinini Bilong Devit”.
niringi.

24Nalo aku niringi ungumu pilkulie Parisi yemane
12:24*bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”.
ningendo: “Molo. Kurumenga nomi Belsipuli
12:24**, 27inie yakondo 9:34. Setenendo niringi, bokumunge alsena anjokondo “4. Belsebul”.
mindi iye Yesusinge konopune molopalie yu tondolo silimo-na yuni kurume topa makorolemo.” niringi.

25Enone aku siku konopuni pilieringi mele Yesusini pilipelie ⸤‘Yesusi ‘Setene-kinie opa pulue moloringimunge ‘Setenene yu naa lipe tapondolka.’ ningu paa piliengi!’ nimbe⸥ enondo nimbendo: “Yembo talape te konopu telune naa pupili molko suku-singine owe panjiku eno enono opa teko lupe lupe molemele kinie kanu talapemo pora nilimo. ⸤Molo⸥ kolea tenga yemboma molo ulke telune pelemele yemboma konopu telune pupili naa molko eno enono opa telemele kinie kanu yembo talapemo sungu siku yu-mele-mele molemele. 26Aku sipela, Setenene
12:26*bokumunge alsena anjokondo “42. Seten”.
yunge kuru te makorolkanje aku telkamonga yunge talapemo kinie opa mele telka. Pe yunge talapemo nambepa kapola molemelaye? ⸤Pora nilke.⸥

27“Ungu te piliengila! Nane Belsipulinge tondolomone kurume makorolio liemo enonga yemane nainge tondolomone kurume makorolemeleye? Akumunge ⸤enonga ye kurume makorolemele yemane ‘Pulu Yemone olio tondolo silimo-na olione kurume makorolemolo.’ ningu pilimele-na⸥ enone nando inikimili ungume kanu yemane pilku apurukulie “Eno kolo tokomele.” ninge. 28Nalo sike Pulu Yemonga Minimuni na tondolo silimo-na nane kurume makorondu liemo Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokomba walemo
12:28*bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”.
eno molemelena koronga wendo omu.” ⸤nirimu.⸥

29“Ungu te pea isipe: Ye enge nili tene yunge ulkemo nokopa kondolemo kinie ye tene we manda sukundu omba melema wa lipe meli pulimoye? Akumu manda molo. Ou wa noli yemone ye enge nilimunge kimbu kime ka topalie yunge ulkena manda omba melema wa limo kanumu.
12:29*Ye enge nili akumu Setene. Ye enge nilimunge kimbu kime ka tomba yemo Yesusi. Ungu te Jono Kumbi Lieli 3:8.


30“Na naa lipe tapondolemo yembomone na-kinie opa pulue molemo. Yembo tene na lipe tapondopa ⸤kongi sipisipime⸥ sukundu naa limo yembomone ⸤kongi sipisipime⸥ topa bulu-balo silimo. 31Akumunge nane enondo nikiru: Yembo tene ulu pulu kerime tepa, ungu taka tondopa nimbe kenjilimo ulume Pulu Yemone manda ‘Manie pupili.’ nimbe siye kolomba. Nalo yembo tene Pulu Yemonga Minimu nimbe kenjipe ungu taka tondomba ulume Pulu Yemone ‘Manie naa pupili.’ nimbe siye naa kolomba. 32Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemo
12:32*bokumunge alsena anjokondo “32.3. Pikinini Bilong Man”.
ungu taka tondopa ungu nimbe kenjilimo yembomo aku sipe ulu keri telemoma Pulu Yemone ‘Manie pupili.’ nimbe siye kolomba. Nalo Mini Kake Telimu⸤ni ulu te telemo kinie⸥ yembo tene ungu taka tondopa, opa tepa sipe ⸤“Yuni naa tekemo. Kurumenga nomi Setenene yu lipe tapondolemo-na aku telemo.”⸥ nilimo yembomo aku sipe ulu keri telemomo kinié kepe mulu ma pora nimbé wale kinie kepe ‘Manie naa pupili.’ nimbe paa siye naa kolomba.
12:31-32**LLuku 12:10.


12:33-35 Unjo Kerimene Mongo Kerime Tolemo Ungu Te
12:33-35 Ungumu*inie yakondo 7:16,18,20, LLuku 6:43-45, Jemisi 3:12.

33“Unjo peanga te kanokolie ‘Mongo peangama tomba nomolo.’ ningu kanolemele. Unjo keri te kanokolie ‘Mongo kerime tomba manda naa nomolo.’ ningu kanolemele. Unjo te mongo tolemo kinie kanokolie ‘Iunjomo peanga, iunjomo keri.’ ningu apuruku kanolemelemonga aku siku ningu kanolemele.
12:33*inie yakondo 7:15-20.
34Eno Parisi yema, kolo topa yemboma tepa kenjeli wambiyemonga waloma,
12:34*LLuku 3:7.
eno ye keri molemelemane nambeko ungu peangama manda ningeye? Yembo te yunge konopune pelemo ungume mindi kerena nilimo akumunge eno ye kerimene nambeko ungu peangama manda ningeye?
35Aku sipe mele, yembo peanga tene yunge konopune ulu peanga pelemoma telemo, nalo yembo keri tene yunge konopune ulu keri pelemoma telemo. 36Akumunge nane enondo nimbu sikirumu: Pulu Yemone yemboma kote tendemba walemonga enono ungu nilimelema apurupe pilipelie “Nu yembo peangamo, nu yembo kerimu.” nimbé akumunge yembomane mana we ungu nilimelema pali kepe apurupe pilipelie “Aku ungume nambemune niringiye?” nimbé.”
12:36-37*Romo 14:12.
nirimu.

12:38-45 Yesusindu “Nu Sike Pulu Yemone Lipe Mundorumunje Kanamili, Ulu Tondolo Te Tei.” Niringi Kinie Yesusini Topondopa Nirimu Mele Temanemo
12:38-45 Temane*akumunge 12:39-42 LLuku 11:16,29-32, inie anjokondo 16:1-4.

38Kanu kinie Parisi ye mare kinie Pulu Yemonga ungu manemanga pulume pilku mane siringi ye mare
12:38*bokumunge alsena anjokondo “41. saveman”.
kinie enone Yesusindu ningendo: “Ungu Mane Silimu, ‘Nu sike Pulu Yemone ‘Kongono tendani.’ nimbe mana lipe mundorumunje olio kanamili.’ ningu Pulu Yemone mindi manda ulu tondolo telemo mele te tei.” niringi.
12:38**ungu pulu te Jono 2:11*.


39Yesusini topondopa nimbendo: “Kinié mana molemele yemboma keri mindi molemele. Eno teko kenjiku Pulu Yemo liku su silimele yembomane “Pulu Yemone mindi ulu tondoloma manda telemo mele kanamili tei.” ningu na mawa telemele. Nalo ⸤Pulu Yemone na lipe mundorumu-ne ombo molkoro. Yu kinie tapu topo kongono telembolo mele
12:39*inie yakondo 12:24-29, Jono 5:16-20, 10:25,32.
lipe ora simbe ulu⸥ tondolo te wendo naa ombá. Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilipe yemboma nimbe sirimu ye
12:39**bokumunge alsena anjokondo “35. profet”.
Jona-kinie wendo orumu ulu akumuni mindi lipe ora silimo manda kanonge.
40Oma awili tene Jona topa penge mundorumu kinie yu omamonga olona ipulueli tangoli wale yepoko molopa perimu ⸤kinie omamone yu nomu kélona meku topa wendo mundorumu kinie yu altopa we molorumu⸥ mele
12:40*Jona 1:17, 2:1,10, inie anjokondo 16:4. Jona omamonga olona suku yu we konde molorumu kanumu.
Manie Omba Mana Ye A Lierimu Yemo ⸤ono teko panjinge kinie⸥ aku sipe ipulueli tangoli wale yepoko mana sukundu pepalie ⸤lomboropa ola molomba⸥.
12:40**Yesusini yu yuyu kolopa lomboropa ola molomba mele pe yunge lombili andolime sumbi sipe nimbe sirimu temane talo inie anjokondo 16:21, 17:22-23.


41“Ou kolea awili Ninipa yemboma ⸤sike molko kenjeringi nalo Pulu Yemone ungu umbu tondorumu mele⸥ Jonane ⸤pilipe⸥ Ninipa yemboma pupe nimbe sirimu kinie pilkulie teko kenjeringi mele kanoko keri kanoko konopu alowa teko molko kondoringi.
12:41*Jona 3:4-5.
Aku teringimunge kinié molemele yembomane Jonanga olandopa ye te ya molemo yemonga ungumu liku su siku naa pilimelemonga kote walemo pe wendo ombá kinie Ninipa yembomane kotena angilku, kinié molemele yembomando “Teko kenjeringi. Mindili nonge kinie papu.” ninge.” ⸤nirimu.⸥

42“Ou olio Isirele yembomanga ye nomi kingi Sollomono yu ye paa tondolo te molopa, yu ungu lupe lupema pilipe konginjelimu pepili molorumu mele kolea Sipa nokorumu ambo nomi kuinimu pilipelie, Sollomonone ungu peangama mindi nirimu mele pilimbendo yu kolea sulune molopalie ⸤Sollomono molorumune⸥ wale awisili aulkena pelipe orumu.
12:42*Ou Kingime 10, Pe Kingime Talo Sipemo 9.
Aku sipe terimumunge, ye nomi Sollomononga olandopa ya molemo yemone nilimo ungumu kinié mana molemele yembomane naa pilku, liku su silimelemonga kote walemo wendo ombá kinie kolea Sipa ambo nomi kuinimuni nimbendo: “Nane Sollomonone ungu peanga nirimu mele pilimbondo aulke sulune orundu nalo Sollomononga olandopa molorumu yemone nirimu ungumu eno naa pilku, liku su siringi yemboma aku teringimunge eno papu mindili nonge.” nimbé.”
12:41-42**Ninipa yemboma kinie Sipa ambo nomi kuini kinie Isirele yembo molo. Eno yembo lupema nalo kote walemo wendo omb kinie enone Isirele yembomando “Teko kenjeringi.” ninge. Yesusini Isirele yemboma iri topa ‘pilku keri piliengi.’ nimbe aku nirimu. Ungu pulu te inie yakondo 11:20-24.
⸤nirimu.⸥

12:43-45 Kuru Te Yembo Tenga Konopune Kelepa Orumu Temanemo
12:43-45 Temanemo*LLuku 11:24-26.

43“Kuru te ye tenga konopune wendo ombalie, no naa mololi koleamanga pupe manda koro molomba kolea te korolemo. Te naa kanopa lendepalie 44yuni nimbendo: “Na ou molopolie wendo ondu ulkena
12:44*“Ulke” nirimu akumu yembo konopumundu nirimu.
kelepo pambo.” nimbe yu omba yu ou molopa purumu ulkemo kanolemo kinie ulke puri memba tepa peanga tepa we lepa yembo te naa molemo kinie kanopalie nilimomone,
45yu kelepa anjo pupelie kuru kara puli paa olandopa yepoko pakera lipe memba omba eno pea kanu ulkena sukundu puku molemele. Kanu kinie kanu yemo ou molopa kenjilimo nalo pe paa kamu olandopa mele molopa kenjilimo. Aku sipe kinié ya teko kenjiku molemele yemboma pe kamu molko kenjinge.” nirimu.

12:46-50 Yesusinge Anumu Kinie Angenupili Kinie Akumenga Temane Te
12:46-50 Temanemo*Mako 3:31-35, LLuku 8:19-21, inie anjopa 13:55.

46Yesusi yembo maku toko moloringime ungu mane sipe molopili yunge anumu kinie angenupili kinie yu-kinie ungu ningendo ongo pena angilieringi. 47Yembo tene yundu nimbendo: “Aminie kinie angenali kinie
12:47*Mateyu 13:54-55, Mako 3:21,31-32, 6:1-6, LLuku 4:16-31, Jono 6:42, 7:3,5.
enone nu-kinie ungu ningendo ongo pena angilimele.” nirimu.

48Yesusini yundu topondopa ⸤ungu iko topalie⸥ nimbendo: “Nanga anumu naweye? Nanga angenupili nameleye?” nimbelie nirimumuni, 49yu lombili andoli yemboma lipe ora sipelie nimbendo: “I yemboma nanga anumu kinie nanga angenupili kinie molemele. 50Nanga Lapa, mulu koleana molemomone “Teangi.” nilimo mele pilku liku telemele yemboma nanga anumu kinie nanga angenupili kinie nanga kemulupili kinie molemelemonga aku sipu nikiru.” nirimu.

Copyright information for UBUKALA